Αύριο στο δημοτικό συμβούλιο συζητείται το σχέδιο υπουργείο Πολιτισμού και δήμου Αθηναίων για τον αρχαιολογικό χώρο της Ακαδημίας Πλάτωνα. Καθώς στην υπόθεση εμπλέκεται η “Ανάπλαση Α.Ε”, αναρτούμε τις επισημάνσεις της “Ρόσας Πάρκ” για το σχέδιο Μενδώνη-Μπακογιάννη, επισημαίνοντας πως πάγιο αίτημα των κατοίκων είναι να μεταφερθεί ο χώρος για την ανέγερση (όταν είναι να γίνει, δηλαδή όχι μόνο μια μελέτη αλλά ένταξη σε κονδύλια) από το Πάρκο (χώρος γηπέδων ποδοσφαίρου-μπάσκετ) στον χώρο του πρώην οικοπέδου Reds. Το σχέδιο Μενδώνη-Μπακογιάννη ανοίγει πολλά-πολλά ζητήματα. Κι επειδή είναι φανερό πως χρησιμοποιούν το χρόνιο αίτημα για ανάπλαση και ανάδειξη του χώρου, διαφαίνεται ο κίνδυνος να μειωθεί και να κλειστεί ο αρχαιολογικός χώρος και ο δημόσιος χώρος του Πάρκου να “αξιοποιηθεί” από το δήμο. Διαβάζουμε τις επισημάνσεις…
1. Ο αρχαιολογικός χώρος της Ακαδημίας Πλάτωνος, οφείλει την ύπαρξή του σε μία από τις πιο ανιδιοτελείς και καθαρόαιμα ευεργετικές πράξεις που γράφτηκαν στις σελίδες της νεώτερης ελληνικής ιστορίας. Ο Π. Ζ. Αριστόφρων, Έλληνας με τουρκική υπηκοότητα, κατά τη δεκαετία 1930-1940, ανέσκαψε ιδίοις εξόδοις τα ορατά σήμερα μνημεία της περιοχής και στη συνέχεια αγόρασε και διέθεσε στο Δημόσιο μια τεράστια έκταση που στοίχησε τότε πάνω από 2 εκατομμύρια δραχμές, υπό τον όρο να συνεχιστούν οι ανασκαφές που δεν πρόλαβε εκείνος να ολοκληρώσει καθώς κηρύχθηκε ο πόλεμος. Το ελληνικό δημόσιο στη συνέχεια δαπάνησε τεράστια ποσά και συνέχισε τις απαλλοτριώσεις, πάντα “για τη συνέχιση των ανασκαφών”. Σήμερα η επαναφορά του σχεδίου της κατασκευής του μουσείου μέσα στον κατάφυτο αρχαιολογικό χώρο, τον μοναδικό τέτοιου τύπου ελεύθερο χώρο στη δυτική Αθήνα, ξαναφέρνει επί θύραις τον κίνδυνο της εξαφάνισής του.
2. Ο Δήμαρχος μιλά για την μετατροπή του αρχαιολογικού χώρου σε οργανωμένο αρχαιολογικό χώρο. Θα πρέπει να ξέρουμε ότι οργανωμένος αρχαιολογικός χώρος σημαίνει, ωράριο και εισιτήριο (με συνήθη προϋπόθεση την ύπαρξη τουαλετών. Αξίζει να περιμένουμε αν θα εγκαταστήσουν τουαλέτες. Αν ναι, θα γνωρίζουμε γιατί).
3. Η “αξιοποίηση” του αρχαιολογικού χώρου, της Ακαδημία Πλάτωνος προοικονομεί την ανάλογου τύπου αξιοποίηση των τελευταίων νησίδων ελεύθερης γης στον θεσμικά απροστάτευτο από απόψεως αρχαιολογικού νόμου ιστορικό Ελαιώνα. Τα κατασκευαστικά σχέδια που προγραμματίζονται (βλ. Γήπεδο Παναθηναϊκού) αλλά και αποδιοπομπαίες χρήσεις που μόνο στον Ελαιώνα θα μπορούσαν να φιλοξενηθούν (βλ. αποτεφρωτήριο Νεκρών), σε συνδυασμό με την επανεμφάνιση “διαχειριστών του πολιτισμικού αποθέματος” σαν την κ. Μενδώνη ή άλλων ανάλογης κοπής, κάνουν την έγκαιρη θεσμική θωράκιση του Ελαιώνα να μοιάζει πιο επιβεβλημένη από ποτέ. Δυστυχώς, όπως έδειξε η αστραπιαία συμφωνία για την Ακαδημία Πλάτωνος, στον Ελαιώνα όπου ακόμη σώζονται ακόμη πιο πολύτιμα σπαράγματα αττικού τοπίου, όλα θα συμβούν πολύ πιο γρήγορα και αθέατα.
4. Είναι πραγματικά γκροτέσκο θέαμα, μετά από τις δεινές περιπέτειες των μνημείων της χώρας τα τελευταία χρόνια, να παρακολουθούμε την κυριαρχία, ενός προσώπου σαν την κ. Μενδώνη, να νομιμοποιείται να παραδώσει για “αξιοποίηση” στον Δήμο, έναν μη ερευνημένο, έναν άγνωστο αρχαιολογικά χώρο σαν την Ακαδημία Πλάτωνος. Η κ. Μενδώνη, απ’ όποια θέση υπηρέτησε, ανεξαρτήτως κυβερνήσεων υπήρξε η εισηγήτρια του μοντέλου ενός, το λιγότερο, κυνικού τρόπου “διαχείρισης” των μνημείων σε κρίσιμες περιόδους όπως η περίοδος υλοποίησης των Ολυμπιακών έργων. Η πολιτιστική Ολυμπιάδα, ο ΟΠΕΠ, καθώς και το θεσμικό πλαίσιο και η διαδικασία που διέπει μέχρι και σήμερα το αρχαιολογικό έργο που υλοποιείται στο πλαίσιο των “Μεγάλων Έργων” ή όπου αλλού, είναι η παρακαταθήκη που άφησε φεύγοντας από το υπουργείο η κ. Μενδώνη το 2015, καθώς επίσης και μια στρατιά μαθητών της και υφισταμένων της, που σήμερα είναι αξιωματούχοι και οι οποίοι ευθύνονται με τη σειρά τους για τον ντροπιαστικό τρόπο με τον οποίο οι υπηρεσίες που διευθύνουν στέκονται απέναντι στα αρχαία της χώρας, στους τόπους που μας θυμίζουν το παρελθόν μας.
Το μοντέλο που διαφαίνεται πίσω από τα λεγόμενα του Δημάρχου, αφήνει την αρχαιολογική υπηρεσία, μέσα στην ιδιοκτησία της, τον αρχαιολογικό χώρο, να έχει μία και μόνη εμπλοκή: να αποκαλύψει δειγματοληπτικά κάποια αρχαία που εν τέλει θα αποτελούν σκηνικό του θεσμικά ανύπαρκτου πάρκου και μάλιστα “με τα βουρτσάκια”. Εδώ ο Δήμαρχος δεν είναι καλά πληροφορημένος. Η γραφική εικόνα που μεταφέρει, των αρχαιολόγων με τα βουρτσάκια, αποτελεί μία “παλαιά ρομαντική εικόνα”, όσο και αυτή της Ακρόπολης. Τελευταία τα βουρτσάκια δίνουν τη θέση τους στα κομπρεσέρ…
Η αναβίωση της υπόθεσης της ανέγερσης του Μουσείου και της “Αναγέννησης της Ακαδημίας Πλάτωνος”, παρουσιάστηκε το 2019, σε προεκλογική εκδήλωση, με θέμα «Το σχέδιο αναγέννησης της Ακαδημίας Πλάτωνος» (https://www.facebook.com/olga.kefalogianni/videos/vb.140247186053373/356639638322875/?type=2&theater
Στην εκδήλωση η περιοχή του Ελαιώνα παρουσιάστηκε σαν το τελευταίο κομμάτι ελεύθερης γης προς “αξιοποίηση” στο Αττικό πεδίο και προφανώς ως συνδεδεμένη εναρκτήρια πράξη, η “Αναγέννηση της Ακαδημίας Πλάτωνος”, ενός σχεδίου “αξιοποίησης” του προστατευόμενου αρχαιολογικού χώρου της Ακαδημίας Πλάτωνος, του χώρου των 135 στρεμμάτων πρασίνου με διάσπαρτα ορατά αλλά και πολλά επιχωσμένα ή και άσκαφα ακόμη μνημεία. Ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα, όσο και γκροτέσκα, ήταν τότε η επανεμφάνιση ενός προσώπου ιδιαίτερα γνωστού στους κύκλους του Υπουργείου Πολιτισμού. Η κ. Λίνα Μενδώνη, επί δεκαετία γενική γραμματέας του υπουργείου, ανέλαβε να παρουσιάσει την επιστροφή του λησμονημένου σχεδίου: της κατασκευής αρχαιολογικού μουσείου, μέσα στον αρχαιολογικό χώρο της Ακαδημίας Πλάτωνος. Η κ. Μενδώνη αυστηρά προειδοποίησε τότε τις υπηρεσίες ότι όλη η προεργασία (κτηριολογικό κ.τ.λ) έχει ήδη ολοκληρωθεί και εγκριθεί – επί των ημερών της – και ότι η περιοχή χωροθέτησης του μουσείου, εντός του αρχαιολογικού χώρου, έχει δειγματοληπτικά διερευνηθεί και δεν απέδωσε αρχαιότητες. Το τελευταίο το είπε η κ. Μενδώνη, όπως δήλωσε, έχοντας στο μυαλό της το προηγούμενο του Νέου Μουσείου Ακρόπολης, όταν οι αρχαιότητες είχαν το θράσος (και την ατυχία) να αποκαλυφθούν στην περιοχή χωροθέτησης του Μουσείου. Σήμερα η κ. Μενδώνη είναι υπουργός και τα δύο σχέδια προχωρούν αστραπιαία, όπως υπόσχεται ο Δήμαρχος. Συνέχεια…
Από την συνέντευξη του Κ. Μπακογιάννη στην ψηφιακή έκδοση “The Magazine – Sunday Edition” 24.4.2021
“-Ερώτηση:Για την Ακαδημία Πλάτωνος ποιο είναι το χρονοδιάγραμμα;
-Απάντηση:Πέρασαν από το ΚΑΣ δύο μελέτες. Αφενός η μελέτη του δήμου για το ίδιο το πάρκο -μιλάμε για πράσινο, μονοπάτια, αστικό εξοπλισμό, φωτισμό, ακόμα και μία δανειστική βιβλιοθήκη- αφετέρου η μελέτη του υπουργείου Πολιτισμού για την ενοποίηση των διάσπαρτων σήμερα αρχαιολογικών σκαμμάτων και την ομαλή ένταξη του νέου σκάμματος στο πάρκο. Στόχος μας είναι να γίνει η Ακαδημία Πλάτωνος ένας οργανωμένος αρχαιολογικός χώρος, ένας πόλος έλξης για επισκέπτες. Έτσι όπως αρμόζει στο πρώτο πανεπιστήμιο στην ιστορία της ανθρωπότητας. Ταυτόχρονα, προχωράει ο αρχιτεκτονικός διαγωνισμός για το Αρχαιολογικό Μουσείο της Πόλης των Αθηνών. Έχουμε σε κοντέινερ εκατοντάδες χιλιάδες σπουδαία ευρήματα, από αυτά που στα μουσεία της Νέας Υόρκης και του Λονδίνου θα αφιέρωναν ολόκληρη αίθουσα στο καθένα. Θα βρουν τη θέση τους στο μουσείο, θα προστατευθούν, θα αναδειχθούν, θα είναι επισκέψιμα, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την ευρύτερη περιοχή που είχε βιώσει για χρόνια την εγκατάλειψη. Η προγραμματική σύμβαση με το Υπουργείο Πολιτισμού θα υπογραφεί άμεσα και μετά θα ξεκινήσουν τα έργα. Συγκεκριμένα ο πρώτος διαγωνισμός θα είναι ο αρχιτεκτονικός διαγωνισμός ιδεών που θα οδηγήσει στις τελικές μελέτες για το μουσείο. Θα ακολουθήσει ο διαγωνισμός για το πάρκο που θα αρχίσει να δουλεύεται του χρόνου. Παράλληλα θα δουλέψει το Υπουργείο Πολιτισμού την ενοποίηση των σκαμμάτων. Ως προς αυτό δεν μπορώ να δώσω ακριβές χρονοδιάγραμμα, γιατί οι αρχαιολόγοι, πολύ σωστά, θα προχωρήσουν με… τα βουρτσάκια τους”.
Το προηγούμενο απόσπασμα της συνέντευξης του Δημάρχου, εξηγεί σε μεγάλο βαθμό, σε ποιά κατεύθυνση οδηγεί τα πράγματα η προγραμματική σύμβαση του ΥΠΠΟΑ με το Δήμο και την ΑΝΑΠΛΑΣΗ Α.Ε.για την ανάδειξη του αρχαιολογικού χώρου της Ακαδημίας Πλάτωνος. Ο Δήμαρχος μιλά πλέον ως διαχειριστής “για το ίδιο το πάρκο”, αναλαμβάνει να τεκμηριώσει την ανάγκη ανέγερσης του Μουσείου, μιλώντας για τα αρχαία που “έχουμε στα κοντέϊνερ” και κυρίως αναφέρεται στην “ομαλή ένταξη του νέου σκάμματος στο πάρκο”, προφανώς εννοώντας ότι μιλάμε πλέον για ένα πάρκο του Δήμου, όπου θα γίνει προσπάθεια να ενταχθεί “ομαλά” το σκάμμα με τα αρχαία. Μάλλον δηλαδή θα πρέπει να είμαστε ευχαριστημένοι που θα ενταχθούν τα αρχαία στο “πάρκο”.
ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΠΛΑΤΩΝΟΣ 